در پی بارش شدید باران در روزهای اخیر، بسیاری از استان‌ها دچار سیل و آب‌گرفتگی شده‌اند. این حادثه علاوه بر خسارت جانی و مالی، برخی بناهای تاریخی را تخریب کرده است. همچنین به دلیل پیش‌بینی‌های مدیریت بحران مبنی بر این‌که بارش‌ها در روزهای آینده ادامه‌دار خواهد بود، هشدارهایی از سوی ادارات میراث فرهنگی به مالکان خانه‌ها قدیمی و تاریخی داده شده است.
خسارت سیل به بناهای تاریخی هنوز به طور دقیق مشخص نشده است. در برخی استان‌ها وضعیت وخیم و در برخی دیگر که قبلا اقدامات حفاظتی در بناهای تاریخی انجام شده، بحران تا حدی کنترل شده است. برای تعیین وضعیت و خسارت، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ماموران ویژه‌ای را به سه استان هرمزگان، یزد و سیستان و بلوچستان که بناهای تاریخی آنها به نظر آسیب بیشتری دیده، اعزام کرده است. بررسی برآورد خسارت سیل کماکان ادامه دارد. با این حال، برخی استان‌ها گزارش اولیه‌ای را از وضعیت موجود ارائه کرده‌اند.
خسارت میلیاردی سیل به بناهای تاریخی سیستان و بلوچستان
بنا بر اعلام علیرضا جلالزایی ـ مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان سیستان و بلوچستان ـ، «باران‌های مونسون» تا کنون ۳۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال به بناهای تاریخی این استان خسارت وارد کرده است.
او درباره بناهای تاریخی که از سیل تابستانی اخیر آسیب‌دیده‌اند، گفت: براساس آخرین پایش‌ها بیشتر بناهای تاریخی شهرستان «راسک»، از جمله قلعه پیشین، قلعه فیروزآباد، قلعه برنجی، قلعه بریسک، قلعه هشدار و مسجد پسامگ دچار آسیب شده است. همچنین بارندگی اخیر به موزه چابهار، قلعه سرباز، قلعه سیب در شهرستان سیب و سوران و ساختمان قدیمی بهداشتِ محیط ایرانشهر خسارت وارد کرده و بخشی از سقف موزه سراوان و نیز بخشی از سقف اتاق ساختمان بهداشتِ محیط این شهرستان تخریب شده است. ناودانی‌های مقابر «شیشه‌ریز جالق» دچار آسیب شده و همچنین به مقبره «سورو» در شهرستان گلشن نیز خسارت وارد شده است.
بافت تاریخی یزد در سیل آسیب جدی ندیده است
یزد از دیگر استان‌هایی است که سیل به برخی خانه‌های تاریخی آن و حتی مخزن امن موزه آن نفوذ کرده و همچنین ساختمان تاریخی اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان تفت، «رزاقیان» (بازمانده از دوره پهلوی) را تخریب کرده است. تفاوت یزد با دیگر شهرهای سیل‌زده در این است که به عنوان شهر خشتی در یونسکو ثبت جهانی شده و هرگونه تخریب در بافت و تغییر در وضعیت آن، جایگاهش را به عنوان میراث جهانی تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. به همین منظور، طاهره قیومی ـ نماینده ویژه وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ـ برای بررسی اوضاع بافت تاریخی به به یزد سفر کرده است.
احمد آخوندی ـ مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان ـ در جلسه‌ای که با حضور این نماینده ویژه ضرغامی و دیگر مسؤولان این استان برگزار شد، با اشاره به بررسی‌های انجام شده گفت که تاکنون در بافت تاریخی یزد، هیچ‌گونه تخریب و خسارت جدی به بناها وارد نشده است. در مخزن امن موزه یزد که محل نگهداری اشیای تاریخی و باارزش بوده، آب‌گرفتی رخ داده بود که موضوع با کمک همکاران بررسی و رسیدگی شد و هم‌اکنون در حال انجام اقدامات لازم برای کاهش رطوبت در این محل هستیم.
او با اشاره به بررسی‌های انجام شده در شهر یزد، اظهار کرد: تاکنون نزدیک به ۲۴۰ بنا شامل مغازه، منزل، حصار و ... در بافت تاریخی آسیبِ صفر تا صد دیده است که با توجه به ادامه بارندگی، امکان افزایش این آمار وجود دارد. متأسفانه تا کنون دو فوتی و شش مصدوم از حادثه سیل در استان داشتیم.
توصیه‌ای به مالکان بناهای تاریخی
مجتبی شفیعی ـ معاون میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کرمان ـ نیز با اشاره به بارندگی‌های روزهای اخیر در برخی از شهرستان‌های این استان، اظهار کرد: بارندگی‌ها تا این لحظه به آثار تاریخی شهرستان‌های کرمان خسارت جدی وارد نکرده و موجب تخریب آنها نشده است. پایش و بازدید آثار تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی در تمام شهرهای استان کرمان انجام شده و گزارش تکمیلی درباره آثار و ابنیه تاریخی موجود در روستاهایی که مسیر دسترسی به آنها مسدود شده است، در روزهای آتی اعلام می‌شود.
او در توصیه‌ای به مالکان بناهای تاریخی استان کرمان گفت: مالکان بناهای تاریخی و ساکنان بافت تاریخی، رسیدگی و هوشیاری لازم درباره حفاظت از بناهای تاریخی را داشته باشند.
منبع: ایسنا
تبادل نظر